Μέ αὐτά τά λόγια ἐχαιρέτησε τά πλήθη τῶν Προσκυνητῶν τοῦ Ἁγίου Ἀνδρέου ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος, στό τέλος τῆς λαμπρᾶς Πολυαρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας, ἡ ὁποία ἐτελέσθη στόν Νέο, περικαλλῆ Ἱερό Ναό τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου, ἐπί τῇ πανσεβασμίῳ μνήμῃ αὐτοῦ.

          Σημειωτέον ὃτι κατά τήν διάρκεια τῆς νυκτός ἐτελέσθη Ἱερά Ἀγρυπνία, ἐν πληθούσῃ Ἐκκλησίᾳ, κατά τήν ὁποία τούς Ὓμνους ἀπέδωσε ὁ βυζαντινός χορός «Εὒφωνον», τοῦ Ἱεροῦ Καθεδρικοῦ Ναοῦ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας Θεσσαλονίκης, μέ χοράρχην τόν κ. Στυλιανόν Ζαχαρίου. Τῆς νυκτερινῆς Θείας Λειτουργίας προέστη ὁ Πανοσιολογιώτατος Ἀρχιμ. π. Εἰρηναῖος Βογιατζῆς, τοῦ ὡς ἂνω Ἱεροῦ Ναοῦ τῆς Συμπρωτευούσης.

          Τῆς πρωινῆς Πολυαρχιερατικῆς Πανηγυρικῆς Θείας Λειτουργίας προέστη ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεος, ὁ ὁποῖος ἐκήρυξε τόν θεῖο λόγο, προσφέροντας πνευματική τροφή καί εὐφραίνοντας τάς καρδίας ἐν Κυρίῳ, μέσα ἀπό τήν λύρα τῆς θεολογικῆς του γλώσσης.

          Ὁ Σεβασμιώτατος ὁμιλητής ἐτόνισε ὃτι δοξάζουμε τόν Θεό ὁ Ὁποῖος πάλι μᾶς ἀξίωσε νά ἑορ­τά­σουμε τόν ἅγιο Ἀπόστολο Ἀνδρέα, τόν Πρωτόκλητο, σέ αὐτόν τόν μεγαλόπρεπο Ναό, ὅπου ὑπάρχουν τά ἱερά θη­σαυ­ρίσματα, ὁ τάφος του, μέλη τοῦ σώματός του, ἡ ἁγία κάρα του καί ὁ Σταυρός τοῦ Μαρ­τυρίου του, ὕστερα ἀπό πρό­σκληση τοῦ φιλό­θεου καί φιλάγιου Μητροπολίτου Πα­τρῶν κ. Χρυσο­στό­μου.

Ἡ προσέλευση τοῦ λαοῦ μέ τά μυστικά αἰτήματά του δείχ­νει τήν δί­ψα τῆς ἀθα­νασίας. Ὁ Θεός εἶναι κατά φύσιν ἀθάνατος καί ὁ ἄνθρωπος κατά Χάριν ἀθάνατος, ποθεῖ τήν αἰώνια ζωή, εἶναι ἕνα θεοδιψασμένο ὄν. Αὐτό μᾶς δείχνει ὁ ἅγιος Ἀπό­στο­λος Ἀνδρέας.

Ἡ δίψα τῆς ἀθανασίας φαίνεται ἀπό τήν ἐπιθυμία νά ζήση ὁ ἄνθρω­πος πολλά χρόνια, ἀπό τίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις, ἀπό τά ἔργα τέχνης, ἀπό τήν δη­μιουργία οἰκο­δομημάτων, ἀπό τήν συγγραφή βιβλίων.

Ὑπάρχουν τέσσερα εἴδη ἀθανασίας, ὅπως τό γράφει καί ὁ ἅγιος Σωφρόνιος ὁ Ἁγιορείτης, δηλαδή ἡ ὑλιστική ἀθανασία, ὅτι τά ἄτομα εἶναι ἀμετά­βλητα, ἡ ἱστορική ἀθανασία, κατά τήν ὁποία ὁ ἄνθρωπος ζεῖ στήν μνήμη τῶν γενεῶν στούς αἰῶνες, ἡ πανθεϊστική ἀθανασία, πού δέχεται ὅτι ὁ κόσμος προέρχεται ἀπό κάποια ἀπόλυτη πηγή καί πρέπει νά ἐπιστρέψει καί νά ἀφανισθῆ μέσα σέ αὐτήν, καί ἡ κατά Χριστόν ἀθα­νασία, ἡ αἰώνια ζωή ἐν Χριστῷ.

Αὐτή ἡ κατά Χριστόν ἀθανασία ἔχει νόημα καί εἶναι ἀλη­θινή. Ζοῦμε σέ μιά κοινωνία πού τά πάντα μᾶς δημιουργοῦν ἀσφυξία, ἐπει­δή ποθοῦμε τήν αἰώνια ζωή, ἀλλά ἔχουμε τό θνητό καί παθητό σῶμα. Ὁ ὅσιος Ἰουστῖνος ὁ νέος (Πόποβιτς) λέγει ὅτι ὁ ἄνθρωπος χωρίς Χριστό «εἶναι ζευγμένος εἰς τόν ζυγόν τοῦ χρόνου καί τοῦ χώρου», αἰσθάνεται «μιά παράξενη φιλοξενία σέ αὐτόν τόν κόσμον» καί ζῆ ὡς «μελλοθάνατος χωρίς ἐλπίδα», εἶναι «σάν μιά πυγολαμπίδα μέσα στήν νύκτα» καί «ἡ ἐπίγεια ζωή του εἶναι μιά ἀδιάκοπη πάλη μέ τόν θάνατο».

Οἱ ἅγιοι, ὅπως ὁ ἅγιος Ἀνδρέας, μᾶς δίδαξε ὅτι ὁ Χριστός ἀναστή­θηκε ἐκ νεκρῶν καί ζῆ στούς αἰῶνες. Αὐτός εἶναι ἡ αἰώνια ζωή καί μέ τόν Χριστό ἐν τῇ Ἐκκλη­σίᾳ μποροῦμε νά ἱκανοποιήσουμε τήν δίψα τῆς ἀθανασίας καί τῆς αἰώ­νιας ζωῆς. Ζώντας μέσα στήν Ἐκκλησία, ὅπως τό δείχνει ὁ ἅγιος Ἀπόστολος Ἀνδρέας, μποροῦμε νά μείνουμε στήν μνήμη τῶν ἀνθρώπων, ἀλλά κυρίως στήν μνήμη τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἐκκλησίας…».

          Συνελειτούργησαν οἱ Σεβασμιώτατοι Μητροπολίται:

Σερρῶν καί Νιγρίτης κ. Θεολόγος,

Ἠλείας καί Ὡλένης κ. Ἀθανάσιος,

Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὂρους καί Ἀρδαμερίου κ. Θεόκλητος,

Κινσάσας κ. Θεοδόσιος,

Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ. Ἱερώνυμος,

Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Δαμασκηνός,

Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρος,

οἱ Θεοφιλέστατοι Ἐπίσκοποι, Τεγέας κ. Θεόκλητος καί

 Κερνίτσης κ. Χρύσανθος καί βεβαίως ὁ οἰκεῖος Ποιμενάρχης, Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πατρῶν κ.κ. Χρυσόστομος.

          Τήν Κυβέρνηση, ἐξεπροσώπησε ὁ Ὑφυπουργός Ἐξωτερικῶν, κ. Ἀνδρέας Κατσανιώτης.

          Συμμετεῖχαν ὃλες οἱ Πολιτικές, Στρατιωτικές Ἀρχές, καί τῶν Σωμάτων Ἀσφαλείας καί Ἐκπρόσωποι ὃλων τῶν Ἀρχῶν καί Φορέων.

          Μετά τό πέρας τῆς Θείας Λειτουργίας ἐτελέσθη δοξολογία καί ἐλιτανεύθησαν εἰς τήν πόλιν, ἡ τιμία Κάρα καί ἡ ἱερά Εἰκών τοῦ Ἀποστόλου Ἀνδρέου.

          Ἡ συμμετοχή τοῦ κόσμου ἦτο ἀθρόα καί ἂκρως συγκινητική.

          Παραθέτομε τήν προσφώνηση μετά τό πέρας τῆς Δοξολογίας τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρῶν κ.κ. Χρυσοστόμου:

«Εὐφραίνεται ἐν Κυρίῳ, σήμερον, πόλις τῶν Πατρέων καί Πατραχαΐα πᾶσα καί ἡ Ἑλλάς σύμπασα, ἀφοῦ ἑορτάζει «Ἀνδρέας ὁ τῆς Ἀποστολικῆς ἀνδρείας ἐπώνυμος, ὁ πρῶτος διδάσκαλον τόν Δεσπότην ἐπιγραψάμενος, ἡ τῆς ἀποστολικῆς χορείας ἀρχή...»

Ἑορτάζει «Ἀνδρέας, ἡ πρώτη τῶν Ἀποστόλων φυτεία,

οὗτος ἡνέωξε τῆς Χριστοῦ μαθητείας τάς πύλας,

πρῶτος τούς καρπούς ἐτρύγησε,

πρῶτος τόν παρά πάντων προσδοκώμενον περιπτύσσεται

πρῶτος τῷ Πέτρῳ τόν Θησαυρόν δείκνυσι,

Οὓτω μαθητής Ἀνδρέας καί Καθηγητής».

Ἀπό τήν Ἀποστολικήν πόλιν καί Μητρόπολιν τῶν Πατρῶν, ἀπευθύνομεν ἐν πλησμονῇ ἀγάπης εὐχάς πρός ἃπαντας τούς ἀδελφούς τούς εἰς τά πέρατα τῆς Οἰκουμένης, Ὀρθοδόξως τόν Θεόν λατρεύοντας, εὐχαριστοῦντες τῷ Κυρίῳ, διότι μᾶς ἠξίωσεν διά μίαν εἰσέτι φοράν νά ἑορτάσωμεν, μνήμην τήν πανέορτον καί φωτοφόρον, Ἀνδρέου τοῦ ἡμῶν διδασκάλου, Πάτρωνος, πνευματικοῦ πατρός καί ἐφόρου, προστάτου καί πολιούχου τῶν Πατρῶν.

Ἀδελφοί μου, τό πρῶτον πού σκεπτόμεθα ὃταν ἑορτάζωμε τόν Ἀπόστολον Ἀνδρέα εἶναι τό: τί καί πῶς θά ἦτο ἡ πόλις μας χωρίς τόν Πρωτόκλητο.

Ἀλλά καί πῶς θά ἦτο ἡ Πατρίδα μας χωρίς τήν διδασκαλία τοῦ πανευφήμου Ἀποστόλου. Διεσώθη ὁ πολιτισμός, ἡ γλῶσσα μας, τά συγγράμματα τῶν Ἑλλήνων φιλοσόφων καί ἰδιαιτέρως ὡραΐσθη καί πνευματικῶς ἀνεκαινίσθη ὁ τόπος μας καί ὁ Λαός μας ἐφωτίσθη, μέ τό ἀνέσπερον φῶς τοῦ ἐκ Τάφου ἀνατείλαντος Σωτῆρος ἡμῶν.

Νοερῶς μεταφερόμεθα σήμερον μέ ὂχημα τόν σεβασμόν εἰς τήν Βασιλεύουσαν τῶν πόλεων, τῆς ὁποίας τήν Ἐκκλησίαν ἳδρυσεν ὁ Πρωτόκλητος καί τάς εὐχάς καί εὐλογίας τοῦ Παναγιωτάτου καί Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου, τοῦ πρώτου  τῆς Ὀρθοδοξίας καί τοῦ Γένους ἐξαιτούμεθα, δεόμενοι τοῦ Κυρίου ὑπέρ ὑγιείας καί μακροημερεύσεως Αὐτοῦ καί προσευχόμεθα ἀδιαλείπτως ὑπέρ τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας.

Ἐπίσης τάς εὐλογίας τοῦ Μακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ.κ. Ἱερωνύμου ἐπικαλούμεθα καί τῆς περί Αὐτόν Ἱερᾶς Συνόδου, υἱϊκῶς εὐχόμενοι ὑγιείαν καί μακροημέρευσιν πρός εὒκλειαν τῆς καθ’ Ἑλλάδα ἱερᾶς Ὀλκάδος. Αἰσθανόμεθα καί αὖθις ἐπιτακτικόν τό χρέος νά εὐχαριστήσωμεν καί ἐξ’ ὀνόματος τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Κερνίτσης κ. Χρυσάνθου καί τοῦ Ἱεροῦ Κλήρου, τούς ἀδελφούς Ἁγίους Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι μέ τήν συμμετοχή των εἰς τήν Ἑορτήν μας προσέθεσαν χαράν εἰς τήν χαράν μας καί εὐφροσύνην  εἰς τήν πνευματικήν μας πανήγυριν.

Τούς Σεβασμιωτάτους Μητροπολίτας:

Ναυπάκτου καί Ἁγίου Βλασίου κ. Ἱερόθεον,

Σερρῶν καί Νιγρίτης κ. Θεολόγον,

Ἠλείας καί Ὡλένης κ. Ἀθανάσιον,

Ἱερισσοῦ, Ἁγίου Ὂρους καί Ἀρδαμερίου  κ. Θεόκλητον,

 Κινσάσας κ. Θεοδόσιον,

Καλαβρύτων καί Αἰγιαλείας κ. Ἱερώνυμον,

Aἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Δαμασκηνόν,

Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρον,

καί τόν Θεοφιλέστατον Ἐπίσκοπον Τεγέας κ. Θεόκλητον.

Εὐχές, ἐν ἀγάπῃ ἀπευθύνομεν πρός τόν Ἐκπρόσωπον τῆς Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως, Ἐξοχώτατον Ὑφυπουργόν Ἐξωτερικῶν κ. Ἀνδρέαν Κατσανιώτην καί πρός ἁπαξάπαντας τούς ἐντιμοτάτους Ἂρχοντας, πρός τόν ἱερόν Κλῆρον καί σύμπαντα τόν εὐσεβῆ Λαόν πού κατέκλυσε  τόν περικλεῆ Ναόν, τοῦ Πρωτοκλήτου διά νά δοξάσῃ τόν Θεόν καί νά τιμήσῃ τόν Ἃγιον Ἀνδρέαν.

Ἂς γονατίσωμεν εὐλαβικά ἀδελφοί μου, κατασπαζόμενοι τήν τιμίαν Κάρα καί τόν Σταυρόν τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Ἀποστόλου μας καί ἂς εὐχηθῶμεν, νά σπεύσῃ εἰς τά μέρη ἀπ΄ ὃπου διῆλθε, νά εἰρηνεύσῃ Λαούς καί νά καταπαύσῃ πολέμους μεταξύ Λαῶν Ὁμοδόξων, νά ἱκετεύσῃ  δέ Κύριον τόν Θεόν, ὣστε νά προστατεύῃ καί τήν Πατρίδα μας, ἀπό τάς ἐπιβουλάς τῶν ἀλλοτρίων καί προαιωνίων ἐχθρῶν μας, νά φωτίζῃ τούς Ἂρχοντας τῆς Χώρας μας, ὣστε νά σκέπτωνται καί νά ἀποφασίζουν πρός τό συμφέρον τοῦ Ὀρθοδόξου Λαοῦ μας, ἡμᾶς δέ πάντας  νά στερεώνῃ εἰς τήν πίστιν, ὣστε νά διατηρῶμεν ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ καί θησαυρόν ἀτίμητον τήν ἀποκεκαλλυμένην ἀπό τόν Θεόν ἀλήθειαν, ὃπως τήν ἐδίδαξε καί μαρτυρικῶς τήν παρέδωκεν εἰς ἡμᾶς ὁ Ἀπόστολος Ἀνδρέας, τήν ἀλήθειαν δηλαδή περί τῆς Παναγίας Τριάδος, περί τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ, περί τῆς Μιᾶς, Ἁγίας, Καθολικῆς καί Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας καί περί αὐτῆς ταύτης τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου, ὡς δημιουργήματος τοῦ Θεοῦ, ἒχοντος ὡς σκοπόν τόν ἁγιασμόν, τήν σωτηρίαν καί ζωήν τήν αἰώνιον. Γένοιτο!