Ι.Ν. Αγίων Αντωνίου και Χαραλάμπους εις Κρύα Ιτεών Πατρών: ″Πανάχραντος″

Παρασκευή 10 Αυγούστου 2018

″Πανάχραντος″

01:11 | Ανώνυμος |

† Μητροπολίτου Πατρῶν κυρού Νικοδήμου

Ἤδη ἀπό τῶν πρώτων γραμμῶν τῆς Μ.Παρακλήσεως (2ον Τροπάριον) προσαγορεύται ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος καί μέ τήν προσωνυμίαν «Πανάχραντος».

«Ἐξ’ ἀμετρήτων ἀναγκῶν καί θλίψεων καί ἐξ ἐχθρῶν δυσμενῶν καί συμφορῶν βίου λυτρωθείς, Πανάχραντε, τῇ κραταιᾶ δυνάμει Σου, ἀνυμνῶ, μεγαλύνω…» κ.λπ…

Ἐπαναλαμβάνεται δέ καί κατωτέρω ἡ ἰδία προσωνυμία (εἰς τροπάριον τῆς ΣΤ΄ Ὠδῆς).

«Ἐκύκλωσαν αἱ τοῦ βίου με ζάλαι, ὥσπερ μέλισσαι κηρίον, Παρθένε… ἀλλ’ εὕροιμί Σε Βοηθόν, καί διώκτην καί ρύστην, Πανάχραντε».

Γνωστή καί συνηθεστάτη ἡ προσωνυμία αὕτή. «Τῆς Παναγίας ἀχράντου» μνημονεύομεν συχνότατα ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί εἰς πολλά Τροπάρια καί Εὐχάς ὀνομάζομεν Αὐτήν οὕτως. Ἂς ἴδωμεν τό νόημα ταύτης.

1.Ἂχραντος σημαίνει, κατά κυριολεξίαν, τελείως ἀνέπαφος (ἀπό τήν ἁμαρτίαν, ἐννοείται). Εἶναι λοιπόν ταὐτόσημον πρός τά ἄλλα συναφῆ ἐπίθετα, διά τῶν ὁποίων προσφωνοῦμεν τήν Παναγίαν: «Ἄσπιλε, ἀμόλυντε, ἄφθορε, ἄχραντε, ἁγνή Παρθένε» κ.λπ… Διακηρύσσσομεν ἑπομένως ὅτι ἡὙπεραγία Θεοτόκος ὑπῆρξε τελείως ἀνέπαφος ἀπό τήν ἁμαρτίαν. Κυριολεκτικῶς παν – αγία καί ὑπερ – αγία. Ἁγία εἰς τό ἔπακρον.

Δέν ἀποδίδομεν βεβαίως εἰς Αὐτήν ὅ,τι ἀνήκει εἰς μόνον τόν Θεόν. Διότι ἀπολύτως ἅγιος, ἐξ Ἑαυτοῦ, καί πηγή τῆς ἁγιότητος εἶναι μόνον ὁ Θεός.

Διά τήν Παναγίαν δέν ἀποκλείομεν τό προπατορικόν ἁμάρτημα.

Ἡ Δυτική Ἐκκλησία ὁμιλεῖ περί ἐξαιρέσεως τῆς Θεοτόκου καί ἀπό τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος, μέ τό ὁποῖον βαρύνονται καί γεννῶνται ὅλοι οἵ ἄνθρωποι, ὅλοι ἀνεξαιρέτως οἱ ἀπόγονοι τῶν πρωτοπλάστων. Δέν εἶναι ὀρθή ὅμως –καί δέν στηρίζεται καθόλου εἰς τήν ἁγίαν Γραφήν- μία τοιαύτη ἀντίληψις, περί ἀσπίλου, δῆθεν, συλλήψεως, τῆς Θεοτόκου (τ.ἐ. ὅτι Αὕτη ἐγεννήθη χωρίς προπατορικόν ἁμάρτημα). Ἀντιθέτως εἰς τό ἱ. Εὐαγγέλιον ἀκούομεν Αὐτήν νά λέγῃ «μεγαλύνει ἡ ψυχή μου τόν Κύριον, καί ἠγαλλίασε τό πνεῦμα μου πί τῷ Θεῷ τῷ Σωτῆρι μου». Ὀνομάζει τόν Θεόν σωτῆρα Αὐτῆς. Ἀνομολογεί δηλ. ὅτι καί δι’ Αὐτήν ἦλθεν ἡ σωτηρία καί ὁ Σωτήρ εἰς τόν κόσμον. Ἐφ’ ὅσον δέ ἡ Παναγία δέν ἔχει ἰδικά Της ἁμαρτήματα, ὥστε νά ἔχῃ ἀνάγκην σωτηρίας ἐξ αὐτῶν, εἶναι φανερόν ὅτι ὁ Σωτήρ ἔσωσε τήν Παναγίαν Μητέρα Του, ὄχι ἀπό ἰδικάς Της ἁμαρτίας, ἀλλά ἀπό τήν γενικήν καί πανανθρωπίνην εὐθύνην καί συμμετόχήν ἐν τῇ ἁμαρτίᾳ τῶν πρωτοπλάστων.

2.Προσωπικῶς ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος ὑπῆρξεν -ὅπως τήν ἀπεκάλεσεν ὁ Ἀρχάγγελος, κατά τον Εὐαγγελισμόν- «Κεχαριτωμένη». Πλήρης χαρίτων. Γεμάτη ἀρετήν καί ἁγιότητα.

Ἑμβαθύνοντες περισσότερον εἰς τήν λέξιν «Κεχαριτωμένη» διακρίνομεν ὅτι ὁ Ἀρχάγγελος τονίζει διά τῆς λέξεως ταύτης ὅτι ὁ Θεός ἐχαρίτωσεν Αὐτήν. Ὁ Θεός Τήν ἀνέδειξε τόσον ἁγίαν (Ὑπεραγίαν – Παναγίαν).

Καί βεβαίως ἡ πηγή τῆς ἁγιότητος εἶναι ὁ Θεός, ὡς προείπομεν, καί ἐκ τοῦ Θεοῦ πηγάζει «πᾶσα δόσις ἀγαθή καί πᾶν δώρημα τέλειον». Εἰς τήν περίπτωσιν δέ τῆς Παναγίας, προσέφερεν Ἐκείνη ὁλόκληρον τήν ψυχήν καί τήν καρδίαν Της εἰς τόν Θεόν, ἐδόθη εἰς Αὐτόν ὁλοψύχως, ἡ διάθεσις Αὐτῆς καί ὁ ζῆλος καί ἡ προσπάθεια ἦτο πάντοτε ἵνα εὐαρεστῇ τῷ Θεῷ ἐν πᾶσι· πέραν δέ τῆς ἰδικῆς Της προσφορᾶς ταύτης καί ἀπολύτου ἀφοσιώσεως εἰς τόν Θεόν καί τόν Νόμον Του (καί ἕνεκα ἀκριβῶς αὐτῆς τῆς ὁλοκληρωτικῆς παραδόσεως τοῦ Ἑαυτοῦ Της εἰς τόν Θεόν) ἐπέβλεψεν εἰς Αὐτήν ὁ Ὓψιστος· πρόεκρινεν Αὐτήν ὡς σκεῦος ἐκλόγῆς Του, ἵνα γίνῃ μήτηρ τοῦ Μονογενοῦς Υἱοῦ Αὐτοῦ· καί προσέθεσε καί ἐξέχεεν εἰς Αὐτήν πλουσίαν τήν χάριν Του, ἵνα ἀναδείξῃ ταύτην «κεχαριτωμένην» ὕπαρξιν δηλ. τελειοτάτην, θαυμάσιον καί κάλλιστον σύνολον ἀρετῶν, ἰδανικῆν μορφήν ἁγιότητος, ὑπερβάλλουσαν τά ἀνθρώπινα μέτρα καί ὀφείλουσαν εἰς τήν θείαν χάριν τό ὑπεράνθρωπον αὐτῆς ὕψος ἁγιότητος.

3.Ἀλλ’ ὅμως, ἀγαπητοί ἀδελφοί, ἀκούοντες τούς παρακλητικούς πρός Αὐτήν ὕμνους «Σέ τήν ἁγνήν Σέ τήν Παρθένον καί ἄσπιλον… »καί θαυμάζοντες τήν ὑπεράνθρωπον, ἀληθῶς, ἁγιότητα τῆς Παναχράντου Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου, ἄς ἐξαγάγωμεν τό ἀναλογοῦν εἰς ἡμᾶς δίδαγμα.

Ἡμεῖς βεβαίως δέν εἶναι δυνατόν νά εὑρεθῶμεν ἄχραντοι. Ὁπωσδήποτε μᾶς «ἔχρανεν» ἡ ἁμαρτία, δηλ. μᾶς ἤγγισε καί μᾶς ἐμίανεν.

Ὅμως εἶναι δυνατόν καί τόν ρῦπον νά ἀποπλύνωμεν (εἰς τοῦτο ἄλλωστε μᾶς καλεῖ καί ἡ ἐξαγνιστική αὕτή περίοδος του 15Αὐγούστου…), ἀλλά καί εἰς ἱκανόν ὕψος ἀρετῆς εἶναι δυνατόν νά φθάσωμεν… Ὁ Κύριος εἶπεν ὅτι «χωρίς ἐμοῦ οὐ δύνασθε ποιεῖν οὐδέν». Εἶναι δηλ. ἀκατόρθωτος ἡ ἀρετή καί ἡ ἁγιότης, χωρίς τήν ἰδικήν Του βοήθειαν καί χάριν. Προσέθεσε δέ ὁ Ἁπόστολος Παῦλος τό ἐνθαρρυντικόν τοῦτο· «πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Χριστῷ». Ὅλα μπορεῖ νά τά ἐπιτύχῃ ὁ ἄνθρωπος μέ τήν δύναμιν τοῦ Χριστοῦ. Ἀρκεῖ, λοιπόν, νά παραδώσωμεν τόν ἑαυτόν μας εἰς τόν Χριστόν. (Θά Τοῦ δώσωμεν ὅμως ὁλόκληρον τήν καρδίαν μας καί ὅλην μας τήν διάθεσιν, ὅπως μᾶς διαδάσκει τό παράδειγμα τῆς Παναγίας;…) Καί ὅταν ἡμεῖς φιλοτίμως προσπαθῶμεν νά ἀποφεύγωμεν ὅ,τι κακόν καί νά πράττωμεν ὅ,τι καλόν, θά ὁλοκληρώσῃ τό ἔργο ἡ (διά τῶν θείων μυστηρίων κ.λπ. ἀντλουμένη) θεία χάρις, θά εὐλογήσῃ καί θα ἀξιοποιήσῃ τήν προσπάθειαν, καί θά ὑπάρξῃ ἀποτέλεσμα ἀνάλογον ὄχι ἁπλῶς πρός τήν καταβληθεῖσαν προσπάθειαν, ἀλλά πρός τήν ἑλκυσθεῖσαν θείαν χάριν καί τήν δοθεῖσαν εἰς ἕκαστον καλόν ἀγωνιστήν θείαν εὐλογίαν.

Μακαριστού Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου

Μηνύματα Δεκαπενταυγούστου

Επιμέλεια

Ελένη Παπαδάμου

πτυχ.Νευρολογίας

πηγή:evaggelismostheotokou.gr