Ι.Ν. Αγίων Αντωνίου και Χαραλάμπους εις Κρύα Ιτεών Πατρών: Ομιλία εις την εορτή του Ευαγγελιστού Λουκά

Κυριακή 18 Οκτωβρίου 2015

Ομιλία εις την εορτή του Ευαγγελιστού Λουκά

21:30 | |

PDF

Μητροπολίτου πρώην Πατρών Νικοδήμου

«Ασπάζεται υμάς Λουκάς ο ιατρός ο αγαπητός» (Κολ, ζ 4)

Έναν εκ των ιερών Ευαγγελιστών εορτάζομεν σήμερα, αγαπητοί αδελφοί. Ο Λουκάς, ο συγγραφεύς του τρίτου Ευαγγελίου και των Πράξεων των Αποστόλων, ο συνοδός του Αποστόλου Παύλου, ο προσφιλής και αγαπητός εις αυτόν, εορτάζεται σήμερον. Ηκούσαμεν δε εις το Αποστολικό Ανάγνωσμα πώς τον τιτλοφορεί ο Παύλος. Τον ονομάζει «αγαπητόν»: «ασπάζεται υμάς Λουκάς ο ιατρός ο αγαπητός». Ο Παύλος δεν έσπευδε να απονέμη τίτλους και φιλοφρονήσεις. Χωρίς λόγον και περιεχόμενον ο Παύλος δεν θα απηύθυνε και εις τον Λουκάν το χαρακτηριστικόν επίθετον «αγαπητός». Ήτο πράγματι αγαπητός εις τον Παύλον και υπήρχον λόγοι σπουδαίοι, οι οποίοι τον κατέστησαν αγαπητόν. Κατέκτησε την αγάπην του Παύλου, την εκέρδησε με την όλην του προς αυτόν συμπεριφορά. Ας ίδομεν μερικάς λεπτομερείας

1. Ο Λουκάς ήτο Έλλην, εξ Αντιοχείας καταγόμενος, όταν δε ηθέλησε να σπουδάση, κατέφυγεν εις ένα κέντρο μορφωτικόν της εποχής εκείνης περιώνυμον, εις την Ταρσόν της Κιλικίας. Εκεί εσπούδασε την ιατρικήν επιστήμην. Είναι δε πολύ πιθανόν ότι εγνωρίσθη εκεί τότε με τον Απόστολον Παύλον, διότι η Ταρσός ήτο πατρίς του Παύλου. Αναμφιβόλως η πρώτη γνωριμία του Παύλου και του Λουκά επραγματοποιήθη εις Ταρσόν της Κιλικίας κατά τα έτη των σπουδών. Αργότερα, όταν ο Παύλος ευρίσκετο πλέον εν δράση και εξεπλήρωνεν το αποστολικό του έργο, συναντάται με τον Λουκάν εις την Αντιόχειαν. Εκεί ο Παύλος διεδραμάτισε σπουδαίον ρόλον εις την διάδοσιν του Ευαγγελίου και την στερέωσιν της Εκκλησίας εις την Αντιόχειαν. Είχε λοιπόν την ευκαιρίαν ο Λουκάς να γνωρίσει καλύτερα τον Παύλον και να εκτιμήση βαθύτατα την αξίαν της προσωπικότητός του. Έκτοτε εχωρίσθησαν. Δίδεται όμως μία άλλη ευκαιρία να συναντηθούν εις την Τρωάδα, ολίγον πρίν ο Παύλος λάβη την άγουσαν προς την Ελλάδα. Εκεί, εις την Τρωάδα, ο Λουκάς λαμβάνη την απόφασιν να συνοδεύση τον Παύλον, να ακολουθήσηεις όλας τα περιοδείας και να μη τον αποχωρισθή ποτέ.

Ασφαλώς, ένας λόγος που παρεκίνησε τον Λουκάν να ακολουθήση τον Παύλον ήτο η ασθενική ιδιοσυγκρασία του Παύλου, ο οποίος έπασχεν από μίαν ανίατον ασθένειαν – είχε «σκόλοπα τη σαρκί» – και είχεν ανάγκην των περιποιήσεων του ιατρού Λουκά. Όμως, εκτός της ειδικοτέρας αυτής αφορμής, ένεκα της οποίας ο Λουκάς ηθέλησε να ακολουθήση τον Παύλον, δια να τον διευκολύνη εις το έργον του, φαίνεται ότι και κάτι βαθύτερον τον παρεκίνησε προς τούτο. Ησθάνετο ότι το αποστολικόν έργον του Παύλου συνεκίνει και τον ίδιον. Ησθάνετο ενδιαφέρον και ζήλον να συμμετάσχη και αυτός εις το έργον το αποστολικόν. Κατανοούσε την αξίαν που είχε κάθε μία από τας περιοδείας του Παύλου, διότι διεδίδετο η χριστιανική αλήθεια και εξηπλώνετο η βασιλεία του Θεού εις τον κόσμον. Και ο Λουκάς είχε ποθήσει τα ιδανικά αυτά. Η βασιλεία του Θεού απετέλει ύψιστον ιδεώδες δι’ αυτόν. Το να συμβάλη λοιπόν και αυτός εις τούτο, το θεωρούσε προνόμιον εξαιρετικον. Δια τούτο όχι απλός προθυμοποιείται, αλλά παρακαλέι τον Παύλον να τον πάρη μαζί του. Και έκτοτε οι δύο άνδρες δεν απεχωρίσθησαν.

Όταν ο Παύλος δια πρώτην φοράν δέσμιος εις την φυλακήν, γράφει επιστολάς, μεταξύ των οποίων είναι και η προς Κολοσαείς, εκ της οποίας ηκούσαμεν σήμερον το αποστολικόν ανάγνωσμα, και εκφράζεται εις αυτήν τόσον τιμητικά δια τον Λουκάν, λέγων: «ασπάζεται υμάς Λουκάς ο ιατρός, ο αγαπητός». Εν συνεχεία απαριθμεί και άλλα ονόματα συνοδών και συνεργατών του. Αλλ’ όταν δια δευτέραν φοράν, αργότερα, ευρίσκεται ο Παύλος δέσμιος εις την φυλακήν της Ρώμης, και γράφη από εκεί τας τελευταίας επιστολάς του, εις μίαν εξ αυτών, εις την δευτέραν προς Τιμόθεον επιστολή του, σημειώνει ότι όλοι οι άλλοι συνεργάται του τον εγκατέλειψαν, «Λουκάς εστί μόνος μετ’ εμού». Ο μόνος ο οποίος δεν τον εγκατέλειψεν, ο μόνος ο οποίος έμεινεν αχώριστος μέχρις της τελευταίας στιγμής, ο μόνος ο οποίος ήτο συνεργάτης αφωσιωμένος εις τον Παύλον μέχρις εσχάτων είναι ο Λουκάς. Πώς λοιπόν να μην τον ονομάζη αγαπητόν και να μη διαπιστώνη ότι ο Λουκάς συνεδέετο μετ’ αυτού δι’ αγάπης μεγάλης, η οποία εσφυρηλατηθη κατά τον χρόνον της ασθενείας και της συνεργασίας και απεδείχθη ακατάλυτος δια της ολοκλητωτικής αφοσιώσεως αυτού προς τον μέγαν απόστολων των Εθνών;

2. Αλλ’ ο Λουκάς, ο αγαπητός εις τον Παύλον, (ως πληροφορούμεθα εκ της επιστολής του Παύλου προς Κολοσαείς), ήτο ιατρός. Ήτο λοιπόν επιστήμων. Και επιστήμων όχι απλώς κατηρτισμένος εις την επαγγεσματικήν του ειδικότητα, αλλ’ επιστήμων με γενικώτερα τάλαντα, με έξοχα πνευματικά χαρίσματα. Δεν γνωρίζομεν την επίδοσίν του εις τον ιατρικόν κλάδον και κατά πόσον διέπρεψεν εις αυτόν, γνωρίζομεν όμως ότι ήτο εξαίρετος πνευματικός άνθρωπος. Διεκρίθη ως συγγραφεύς, και μάλιστα ως ιστορικός. Αι δύο συγγραφαί του αι περιλαμβανόμεναι εις την Καινήν Διαθήκην, το κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, και αι Πράξεις των Αποστόλων, προήλθον εκ της γλαφυράς και δοκιμοτάτης γραφίδος του. Εμφανίζει εις αυτάς ύφος συγγραφικόν τόσον ελκυστικόν και δυνατόν εις περιγραφάς, ώστε έφθασαν οι άνθρωποι να πιστεύουν ότι ο Λουκάς δεν περιγράφει απλώς, αλλά ζωγραφίζει. Δια τούτο ευρύτατα κυκλοφορεί η φήμη ότι ο Λουκάς ήτο και ζωγράφος. Και εάν όμως δεν εζωγράφιζε δια του χρωστήρος, έγραφεν εν τούτοις με τόσην γλαφυρότητα, ώστε όταν κανείς διαβάζη τας περιγραφάς του Λουκά, αισθάνεται τόσον ζωντανάς τας περιγραφομένας σκηνάς, ώστε αναγνωρίζει τον Λουκάν ως αληθή ζωγράφον, ο οποίος προβάλλει εκφραστικώτατα, ως εις πίνακα, τα γεγονότα.

Αναγνωρίζεται δε και ως ιστορικός πρώτου μεγέθους. Διότι παρουσίασεν έξοχον επιμέλειαν να συλλέγη τας πληροφορίας και να καταγράφη το ιστορικόν υλικόν, ώστε κατόπιν όταν συνέγραψε το Ευαγγέλιον και τας Πράξεις των Αποστόλων, απηθανάτισε γεγονότα και κείμενα, τα οποία μόνον εξ αυτού πληροφορούμεθα. Η επιμέλεια και η ιστορική του ακρίβεια εμφανίζεται, επί παραδείγματι, όταν μόνον ο Λουκάς παραθέτη το κείμενον ύμνων, οι οποίοι είναι από τους περιφημοτέρους της Κ. Διαθήκης, τον ύμνον, του Ζαχαρίου κατα την γέννησιν του Προδρόμου, τον ύμνον της Θεοτόκου κατά την επίσκεψίν της εις την Ελισάβετ, τον ύμνον των Αγγέλων κατά την Γέννησιν του Κυρίου, τον ύμνον του Συμεών κατά την Υπαπαντήν του Χριστού κτλ. Μόνον ο Λουκάς τους γράφει αυτολεξεί, συλλέξας τας πληροφορίας του εκ των ιδίων των αυτοπτών και αυτηκόων.

3. Ιδού λοιπόν μία προσωπικότης με τόσα τάλαντα, με το ιατρικόν έργον, με τα πνευματικά χαρίσματα, με το συγγραφικόν έξοχον τάλαντον, με την ιστορικήν λεπτολόγον ακρίβεια. Ιδού μία προσωπικότης, με τόσα τάλαντα προικισμένη, η οποία τίθεται εις υπηρεσίαν του Ευαγγελίου. Πόσα διδάσκει το γεγονός αυτό! Πόσα λέγει ιδίως εις πάντα μορφωμένον άνθρωπον! Συνήθως, οι έχοντες μόρφωση εντοπίζουν το ενδιαφέρον των εις την στενήν ειδικότητά των, και δεν αισθάνονται όρεξιν και ζήλον και ενδιαφέρον να ασχοληθούν με γενικότερα πνευματικά έργα, ολίγοι δε είναι εκείνοι οι οποίοι εισφέρουν την συμβολή των εις την προβολήν και διάδοσιν της χριστιανικής αληθείας. Αλλά κάθε μορφωμένος άνθρωπος πρέπει να το θεωρή τιμή του, όταν του δίδεται η ευκαιρία να συμμετέχη εις χριστιανικά έργα και να γίνεται χριστιανικόν στέλεχος. Διότι, αν οι μορφωμένοι, αν η ηγέτις τάξις δεν έχη το καθοδηγητικόν προβάδισμα, τότε την ηγεσίαν θα την πάρουν άλλοι, οι οποίοι γνωρίζουν να χρησιμοποιούν τα τάλαντα προς το κακόν και δια την εξάπλωσιν της πλάνης και την επέκτασιν του ολέθρου. Είναι χρέος και ευθύνη δια την τάξιν των μορφωμένων ανθρώπων, να αποτελούν την αληθή και αξίαν ηγεσίαν μέσα εις την κοινωνίαν.

Γενικώτερον δε, προς οιονδήποτε άνθρωπον, είτε μορφωμένον είτε μη, το παράδειγμα του Λουκά διακηρύττει, ότι πέραν των ειδικωτέρων επαγγελματικών μας πραγμάτων οφείλομεν να έχωμεν και ευρύτερα και υψηλότερα χριστιανικά ενδιαφέροντα. Το επάγγελμα, ο βιοπορισμός, η ειδική απασχόλησις ενός εκάστου μας απορροφά, είναι αλήθεια, αλλά δεν επιτρέπεται να μας απορροφά μέχρι του σημείου ώστε να αποκλείονται άλλα ευγενή και ανώτερα συμφέροντα. Αυτοί οι οποίοι ζούν μέσα εις την «ρουτίναν» της ζωής, χωρίς ποτέ να ανακύπτουν, είναι απλώς είλωτες της ζωής, οι οποίοι δουλεύουν σκληρά, χωρίς να προσφέρουν εις τον εαυτό τους ουδεμίαν πνευματικήν απόλαυσιν. Είναι φθοροποιόν στοιχείον δια τον άνθρωπον ο μόχθος, όταν αποκλειστικώς εις αυτόν ο άνθρωπος εκδαπανάται. Είναι φυσικόν εις τον άνθρωπον να θέλη ευχάριστα διαλείμματα εις τον αγώναν της ζωής. Και του προσφέρεται η ευκαιρία, όταν θελήση, να ελκυσθή από την βασιλείαν του Θεού και να καταρτίση τον ευατόν του άξιον πολίτην της βασιλείας του Θεού, και δή να γίνη εργάτης της βασιλείας του Θεού. Πράγματι, αναξαρτήτως μορφώσεως – διότι προέχει ο ζήλος και η διάθεσις – υπάρχει πάντοτε ο τομεύς εις τον οποίον δύναται να προσφέρη ο κάθε χριστιανός την συμβολήν του διά την επέκτασιν της βασιλείας του Θεού.

Ας είναι λοιπόν το παράδειγμα του Λουκά ενισχυτικόν και καθοδηγητικόν δι’ όλους μας. Και είθε η κατανόησις αυτή να μας παρακινήση εις προθυμίαν και ζήλον, δια να δύναται η καρδιά του Παύλου να αγάλλεται και δι’ ημάς, όπως εσκίρτα από παλμόν και ευχαρίσησιν, όταν έλεγεν «ασπάζεται υμάς Λουκάς ο Ιατρός, ο αγαπητός».

Από το βιβλίο Εόρτια Μηνύματα, Κηρύγματα επι ταις εορταίς, Αρχιμανδρίτου Νικοδήμου Λ. Βαλληνδρά, Αθήνα 1964

Επιμέλεια Χρήστος Κονταξής Ιεροσπουδαστής

Πηγή:evaggelismostheotokou.gr/?p=44070