Εορτάζει σήμερα αδελφοί μου η Εκκλησία μας την μνήμη ενός μεγάλου ανδρός, ενός φοβερού ασκητού. Και η εορτή αυτή γίνεται με αφορμή ένα αποτρόπαιο και φρικιαστικό γεγονός. Το γεγονός της αποκεφάλισης αυτού του ανθρώπου. Μια αποκεφάλιση που γίνεται στο όνομα της ανομίας, στο όνομα της σαρκικής ηδονής, στο όνομα της αμετανοησίας. Ο Τίμιος Πρόδρομος αποκεφαλίζεται διότι έλεγξε τον Βασιλιά Ηρώδη για την άνομη σχέση που είχε με την γυναίκα του αδελφού του. Αποκεφαλίζεται διότι ουσιαστικά -αν και ήταν ο πρώτος μοναχός- υπερασπίσθηκε τον θεσμό του γάμου. Δεν μένει σιωπηλός μπροστά στην αμαρτία, διότι εάν έμενε σιωπηλός η σιωπή του αυτή θα ήταν μια έμμεση αποδοχή της άνομης πράξης του βασιλιά. Ο Ιωάννης λοιπόν από την έρημο, από τον Ιορδάνη ποταμό ελέγχει την αμαρτία…μάλλον καλύτερα, ελέγχει την αμετανοησία. Και το κάνει αυτό έτοιμος να δεχθεί και τις επιπτώσεις αυτού του ελέγχου. Γνωρίζει ο Ιωάννης ότι ελέγχοντας τον βασιλιά θα του στοιχίσει, όμως το τολμά. Το τολμά όχι διότι ήθελε να ικανοποιήσει την εμπάθειά του, δεν ελέγχει διότι ήθελε να δείξει ότι αυτός είναι ο καλός της υπόθεσης και οι άλλοι είναι οι κακοί. Μπαίνει στην διαδικασία του ελέγχου για να σώσει τον άνθρωπο που εμμένει στην αμαρτία του, που εμμένει στο σκοτάδι του. Ο έλεγχος του Αγίου Ιωάννου ήταν μια κραυγή αγωνίας, μια κραυγή αγάπης προς τον βασιλιά και κατ’ επέκταση προς όλους τους ανθρώπους που έβλεπε να παραμένουν δέσμιοι των παθών τους, δηλαδή δούλοι της αμετανοησίας.
Ως άνθρωποι αδελφοί μου θα πέσουμε, θα αμαρτήσουμε, θα αστοχήσουμε όμως μπορούμε να μετανοήσουμε, αυτό θέλει ο Θεός από εμάς, μετάνοια. Όχι αναμαρτησία, μιας και αυτό δεν είναι κατορθωτό. Μετάνοια ζητά ο Θεός, που σημαίνει ότι πρέπει να αποκτήσουμε ταπείνωση. Ποιος δεν μετανοεί; ο εγωιστής. Είδες άνθρωπος που λέγει: εγώ δεν μετανοώ για τίποτα στη ζωή μου; Είναι άνθρωπος που ομοιάζει στον Διάβολο, είναι άνθρωπος προσπαθεί να μην σωθεί. Από την άλλη είδες άνθρωπο που αποδέχεται τα λάθη του, τα ομολογεί και μετανοεί; είδες άνθρωπο ταπεινό, είδες άνθρωπο που θέλει να συμφιλιωθεί και πάλι με τον Θεό, είδες άνθρωπο που ελπίζει στη σωτηρία και η ελπίδα του αυτή είναι βάσιμη διότι αποδέχεται την ατέλειά του, την ανεπάρκειά του.
Πολλές φορές λένε οι άνθρωποι ότι ελπίζουν στον Θεό να τους σώσει αλλά οι ίδιοι δεν κάνουν τίποτα. Αυτή η ελπίδα αδελφοί μου είναι ανόητη και μάταιη. Δεν είναι δυνατόν να ελπίζουμε ότι θα σωθούμε χωρίς και οι ίδιοι να προσπαθήσουμε προς αυτήν την κατεύθυνση. Η φιλανθρωπία του Θεού είναι μεγάλη αλλά ακυρώνεται από την αμετανοησία μας. Ο Θεός θέλει να μας σώσει, αλλά δεν μπορεί εάν δεν ζούμε με μετάνοια, εάν δεν ζούμε αγωνιζόμενοι κατά των παθών μας.
Θέλουμε λοιπόν να σωθούμε αδελφοί μου; να η οδός: μετάνοια.
Μια μετάνοια που θα συνοδεύεται με έργα μετανοίας, όχι μια μετάνοια των λόγων, όχι μια μετάνοια της στιγμής αλλά μια μετάνοια σταθερή και βαθιά που θα μας βάλει στην διαδικασία της υπαρξιακής μας εξέλιξης. Αυτός που μετανοεί είναι αυτός που θέλει να εξελιχθεί, γι’ αυτό και οι Θεοφόροι Πατέρες μας μακαρίζουν τους ανθρώπους που ζούνε με μετάνοια, διότι οι άνθρωποι αυτοί είναι οι όντως σοφοί, διότι παραδέχονται την ασοφία τους, διότι οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πιο δυνατοί διότι παραδέχονται την αδυναμία τους, διότι οι άνθρωποι αυτοί είναι οι πιο καθαροί διότι παραδέχονται την ακαθαρσία τους.
“Μετανοείτε, ήγγικεν γαρ η Βασιλεία των Ουρανών” έλεγε ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής. Μετανοήστε για να μπείτε στην Βασιλεία των Ουρανών. Αλλάξτε επιτέλους σα να μας λέγει και σήμερα ο Τίμιος Πρόδρομος. Αλλάξτε σκεπτικό, αλλάξτε νου, αλλάξτε ζωή. Όχι απλά να τηρείτε επιφανειακά κάποιες εντολές της Εκκλησίας αλλά αλλάξτε την καρδιά σας. Αλλάξτε εσωτερικά. Αφήστε την άκρη επιτέλους το μίσος, την μνησικακία, την πονηριά και ενδυθείτε την συγχωρετικότητα και την αγαθότητα. Πάψτε επιτέλους να είστε ιδιότροποι και γίνεται απλοί, πάψτε να ζητάτε το δίκαιό σας και αγκαλιάστε τον σταυρό σας, πάψτε να ζητάτε από τον Θεό ρουσφέτια επίγεια και παροδικά και πλέον ποθείστε τον ίδιο τον Θεό στη ζωή σας.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος σήμερα και πάντοτε στέκεται αδελφοί κρατώντας στην αγκαλιά του την ιερή κεφαλή του ώστε καθώς προσκυνούμε την εικόνα του να θυμόμαστε πάντοτε τι του στοίχισε η αγάπη του για τον Θεό, η αγάπη του για τον συνάνθρωπο. Να θυμόμαστε και να παραδειγματιζόμαστε από την ζωή και το τέλος αυτού του αγίου. Όχι μόνο να τον θαυμάζουμε αλλά να μπούμε στην διαδικασία να τον μιμηθούμε. Όχι να μιμηθούμε τον έλεγχό του διότι εμείς είμαστε εμπαθείς και εάν ελέγξουμε κάποιον θα το κάνουμε με εμπάθεια και όχι από αγάπη όπως αυτός. Διότι πολλοί χριστιανοί το κάνουν αυτό. Ελέγχουν τους άνομους και τους αμετανόητους αδιάκριτα και εμπαθώς. Εάν θέλουμε να μιμηθούμε τον Άγιο Ιωάννη ας μιμηθούμε την ταπείνωσή του, την ανεξικακία του, την απλότητά του, την νηστεία του, την αγρυπνία του, την αγάπη του για τον Θεό και τον συνάνθρωπο, την σιωπή του, την μετάνοιά του.
Διότι τελικά ο Άγιος Ιωάννης δίδασκε και κήρυττε μετάνοια διότι ζούσε με μετάνοια και γι’ αυτό όχι μόνο αξιώθηκε να βαπτίσει τον Κύριο αλλά και ο ίδιος να βαπτιστεί μέσα στο μαρτυρικό του αίμα και να γίνει κληρονόμος της Βασιλείας του Θεού Πατρός. Αμην.
αρχιμ. Παύλος Παπαδόπουλος