Τήν Κυριακή τῶν Βαΐων, μέσα σέ μιά ἂκρως συγκινητική ἀτμόσφαιρα, στόν Ἱερό Ναό τῆς Παντανάσσης Πατρῶν, ἐτελέσθη ἡ Θεία Λειτουργία μέ τήν συμμετοχή πλήθους Λαοῦ καί μέ τήν παρουσία τῶν Γορτυνίων καί τῶν Κυπρίων τῆς πόλεως τῶν Πατρῶν, οἱ ὁποῖοι ἒχουν ἀπό ἐτῶν δυναμικούς συλλόγους στήν πόλη τοῦ Πρωτοκλήτου.

          Οἱ Γορτύνιοι γιόρτασαν τόν ἱερό καί ἐθελόθυτο θῦμα καί σφάγιο, τόν μάρτυρα τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως τῆς Πατρίδος, ἃγιον Γρηγόριον τόν Ε’, Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, τόν ἐκ Δημητσάνης τῆς Γορτυνίας, ὁ ὁποῖος ἀπηγχονίσθη, ἀνήμερα τό Πάσχα, 10 Ἀπριλίου 1821, καί οἱ Κύπριοι ἑόρτασαν τήν ἀπαρχή τοῦ ἀγῶνος τῆς Ε.Ο.Κ.Α. (1 Ἀπριλίου 1955) καί ἐμνημόνευσαν ὃλων ἐκείνων πού ἀγωνίστηκαν γιά τήν Ἐλευθερία τῆς Κύπρου καί τήν ἓνωσή της μέ τήν Ἑλλάδα, μέ πρωτοπόρους τά νειάτα, πού πλήρωσαν μέ τό αἷμα τους αὐτήν τους τήν ἀγάπη γιά τήν Πατρίδα τους.

          Στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας, ὁ Σεβασμιώτατος εὐλόγησε τούς ἂρτους πού προσέφεραν οἱ Γορτύνιοι τῶν Πατρῶν καί προέστη τῆς Δοξολογίας γιά τήν Κύπρο, τήν ὁποία τελοῦν κατ’ ἒτος οἱ ἀδελφοί μας τῆς Ἑνώσεως Κυπρίων Ἀχαΐας.

          Συμμετεῖχαν στόν λαμπρό αὐτό διπλό ἑορτασμό, ὁ Ὑφυπουργός Ἐξωτερικῶν κ. Ἀνδρέας Κατσανιώτης, ὁ Πρέσβυς τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας στήν Ἑλλάδα κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ἡ Βουλευτής κα. Χριστίνα Ἀλεξοπούλου, οἱ Ἀντιπερειφερειάρχες κ. Χαράλαμπος Μπονάνος καί κ. Ἀνδρέας Φίλιας, οἱ Ἀντιδήμαρχοι κ. Διονύσιος Πλέσσας καί κα. Βίβιαν (Ἀκριβή) Σαμούρη, ὑποψήφιοι Βουλευτές, ἡ Πρόεδρος τῶν ἐν Πάτραις Γορτυνίων κα. Γεωργία Καραλῆ καί τό Διοικητικό Συμβούλιο καί πολλά μέλη τοῦ Συλλόγου, ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Κυπρίων Ἀχαΐας κ. Εὐάγγελος Πολυβίου καί πάρα πολλοί Κύπριοι τῶν Πατρῶν καί ἀπόγονοι Κυπρίων, ὁ Πρόεδρος τοῦ Συλλόγου τῶν ἐν Πάτραις Ἀρκάδων κ. Παναγιώτης Καρασπήλιος καί Ἐκπρόσωποι ἂλλων Ἀρχῶν καί Φορέων.

          Ὁ Σεβασμιώτατος, σέ μιά ὁμιλία γεμάτη παλμό καί συγκίνηση ἀνεφέρθη στή θυσία τοῦ Ἐθνοϊερομάρτυρος Γρηγορίου τοῦ Ε’ καί στίς θυσίες τῶν Κυπρίων μέσα ἀπό τήν ΕΟΚΑ γιά τήν ἀνεξαρτησία τῆς Κύπρου καί τήν ἓνωσή της μέ τήν Ἑλλάδα, τό1955

          Ὁ Σεβασμιώτατος, εἶπε μεταξύ τῶν ἂλλων.

          «Γονατίζομε μπροστά στή θυσία τοῦ Ἱερομάρτυρος, Ἐθνάρχου Γρηγορίου τοῦ Ε’.

          Μακαρίζομε τόν πατέρα καί διδάσκαλο τοῦ Γένους.

          Ὑποκλινόμεθα ἐνώπιον τῆς ἱερᾶς Λάρνακος πού κλείει ἐντός αὐτῆς τά πάνσεπτα καί χαριτόβρυτα Λείψανά του. Κατασπαζόμεθα αὐτά τά Ἃγια Λείψανα. Τά ραίνομε μέ τά δάκρυα τῆς εὐγνωμοσύνης μας.

Ὓμνους ὑφαίνομε γιά τό τσοπανόπουλο τῆς Δημητσάνας, πού πότισε μέ τό αἷμα του τό δένδρο τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως καί τῆς Ἐλευθερίας τῆς Πατρίδος μας.

          Νοερῶς παριστάμεθα στήν ὑποδοχή τοῦ ἱεροῦ λειψάνου τοῦ Ἐθνομάρτυρος Πατριάρχου, στήν Ἀθήνα τό 1871 καί πνευματικῶς φτερουγίζομε στά ἀποκαλυπτήρια τοῦ Ἀνδριάντα του, στά προπύλαια τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ἑνωτιζόμενοι τόν Ἀριστοτέλη Βαλαωρίτη,  νά τοῦ λέγῃ:

           Πῶς μᾶς θωρεῖς ἀκίνητος;. Ποῦ τρέχει ὁ λογισμός σου,

τὰ φτερωτά σου τὰ ὄνειρα;… Γιατί  στὸ μέτωπό σου

Νὰ μῇ φυτρώνουν, γέροντα, τόσαις χρυσαῖς ἀχτίδαις

Ὄσες μᾶς δίδη ἡ ὄψη σου παρηγοριαῖς καί ἐλπίδαις;…

Τώρα σὲ βλέπει γίγαντα, πατέρα ἡ θάλασσά σου.

Τὸ λείψανό σου τὸ φτωχὸ τὸ ποδοπατημένο,

Τ’ ἀνάστησε ἡ ἀγάπη μας καὶ δὲς μαρμαρωμένο.

Θὰ στέκη ὁλόρθο, ἀκλόνητο καὶ αἰώνια θὲ νὰ ζήση,

Νὰ’ ναι φοβέρα ἀδιάκοπη, σ’ ἀνατολὴ καὶ δύση».

Τήν ἀγχόνη  τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε’ παρέλαβε τό Ἰούλιο τοῦ ἰδίου ἒτους, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, γιά νά γράψῃ ἀργότερα ὁ ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης:

συνότζιαιρη τοῦ κόσμου,

κανένας δὲν εὑρέθηκεν

γιὰ νὰ τὴν ἰξιλείψῃ

κανένας , γιατὶ σκέπει τη

πού τ ἂψη ὁ Θεός μου.

Ἡ Ρωμιοσύνη ἐν νά χαθῇ,

ὅντας ὁ κόσμος λείψει.»

Τήν αἱματωμένη, ἒνδοξη καί ἁγιασμένη σκυτάλη τήν παραλαμβάνουν οἱ ἣρωες τῆς Κύπρου, τά παιδιά τῆς Ε.Ο.Κ.Α τό 1955. Ὁ Αὐξεντίου, ὁ Καραολῆς καί οἱ ἂλλοι μέ τό τελευταῖο ἀπαγχονισθέντα, τόν Εὐαγόρα Παλληκαρίδη, πού μέ τό στόμα καί τήν καρδιά ὃλων ποιητικά καί δοξαστικά θά τραγουδήσῃ, καταγελώντας τόν θάνατο:

          «Θά πάρω μιάν ἀνηφοριά

          Θά πάρω μονοπάτια

          νά βρῶ τά σκαλοπάτια

          πού πᾶν στή λευτεριά.

          Θ’ ἀφήσω ἀδέλφια συγγενεῖς

          τήν μάνα τόν πατέρα,

          μες στά λαγκάδια πέρα,

          καί τίς βουνοπλαγιές».

          Ἀπηγχονίσθη 14 Μαρτίου 1957, ἐτῶν 18...

Καί κατέληξε ὁ Σεβασμιώτατος, μέ τούς στίχους:

          «Σύ πού σκοτώθης γιά τό φῶς

          σήκου νά δῇς τόν ἣλιο,

          ξύπνα νά δῇς τό αἷμα σου,

          πῶς ἒγινε βασίλειο».

          •Ἐν συνεχείᾳ τόν λόγον ἒλαβε ὁ Πρέσβυς τῆς Κύπρου στήν Ἑλλάδα κ. Κυριάκος Κενεβέζος, ὁ ὁποῖος βαθειά συγκινημένος, εὐχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατο, γιά τά θερμά του λόγια, τήν Ἓνωση Κυπρίων Ἀχαΐας καί ὃλο τόν Πατραϊκό Λαό γιά τήν ἀγάπη τους στήν Κύπρο καί ἀνεφέρθη  στούς ἡρωϊκούς ἀγῶνες καί στίς θυσίες τῶν Κυπρίων γιά τήν ἐλευθερία τῆς Κύπρου καί εἰδικά στίς θυσίες τῶν Παλληκαριῶν τῆς ΕΟΚΑ πού κρεμάστηκαν γιά τήν ἀγάπη τους στήν αἱματοβαμμένη καί ἒνδοξη πατρίδα τους, Κύπρο. Ἐπίσης ἀνεφέρθη στό μέγιστο θέμα καί πρόβλημα πού ἀπασχολεῖ δυστυχῶς  ἀκόμη τήν Ἑλληνικοτάτη μεγαλόνησο Κύπρο, τόν Ἑλληνισμό ὃπου γῆς καί ὃλο τόν κόσμο,  τήν τουρκική κατοχή δηλαδή καί εὐχήθηκε σύντομα νά ἐλευθερωθῇ τό κατεχόμενο μέρος τῆς Κύπρου.

          Ὁ Σεβασμιώτατος κλείνοντας, εὐχαρίστησε τόν κ. Πρέσβυ καί εὐχήθηκε σύντομα Πατρινοί καί Κύπριοι νά γιορτάσουν μαζί τόν Ἀπόστολο Ἀνδρέα, στό Μοναστήρι του στήν ἐλεύθερη Καρπασία.

          Μετά τήν Θεία Λειτουργία καί τό τελετουργικό ἐντός τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, ἐλιτανεύθη ἡ ἱερά Εἰκόνα τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Ε’, ἓως τό σημεῖο πού εὑρίσκεται ἡ προτομή του, ὃπου ἀνεπέμφθη δέησις καί κατετέθησαν στέφανοι.