Ι.Ν. Αγίων Αντωνίου και Χαραλάμπους εις Κρύα Ιτεών Πατρών: Ομιλία Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου εις την εορτήν του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου

Σάββατο 3 Οκτωβρίου 2015

Ομιλία Μητροπολίτου Πατρών Νικοδήμου εις την εορτήν του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου

22:30 | |

Τινές δε άνδρες κολληθέντες αυτώ επίστευσαν, εν οις και Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης (Πράξεις.ιζ 34)

Ητο το γεγονός της ημέρας η ομιλία του Αποστόλου Παύλου εις τον Άρειον Πάγον προς τους Αθηναίους. Είχε σχεδόν βραδιάσει. Και ενώ εις όλην την πόλιν των Αθηνών εγίνοντο ήδη πολλαί συζητήσεις δια την παράδοξον και πρωτάκουστον ομιλίαν του Αποστόλου, μία ευχάριστος συνάντησις αναμένει τον Παύλον. Ενώ εβάδιζε προς το κατάλυμά του, είδε μερικά πρόσωπα να τον ακολουθούν. Ήθελον να ακούσουν περισσότερα δια τον Ιησούν και την διδασκαλίαν Του. Τον πλησιάζουν και τον συνοδεύουν. Ένας εξεχώριζε μεταξύ των. Και συνεστήθη εις τον Απόστολον ως ο Διονύσιος, μέλος του Αρείου Πάγου. Ητο ο πρώτος καρπός του κηρύγματος του Θείου Αποστόλου. Αξιόλογος καρπός, ομολογουμένως. Ένας Αρεοπαγίτης εγίνετο στέλεχος της Εκκλησίας εις τας Αθήνας. Και μία αξιόλογος γυναίκα, η Δάμαρις, «και έτεροι συν αυτοίς» απετέλεσαν την πρώτην, μικράν μεν, αλλ’ εκλεκτήν χριστιανικήν ομάδα την Αθηνών. Η προσχώρησις της ομάδος αυτής εις την χριστιανικήν παράταξιν δεν ήτο μικράς σημασίας. Προσωπικότητες, όπως ο Αρεοπαγίτης Διονύσιος, να εξυπνίσουν το πρωί μέσα εις την ειδωλολατρικήν ατμόσφαιραν, και το βράδυ να ευρεθούν χριστιανοί, δεν ήτο τόσον ευεξήγητον. Είναι όμως πολύ διδακτική η μεταστροφή αυτή του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, ώστε επιβάλλεται να εμβαθύνομεν σήμερον εις τα αίτια αυτής.

Οι πρώτοι λόγοι που ηκούσθησαν από το στόμα του Αποστόλου Παύλου επι του Αρείου Πάγου φαίνεται ότι είχον ιδιαίτερον ενδιαφέρον δια τον ακροατήν τον αρεοπαγίτην Διονύσιον. «Άνδρες Αθηναίοι – αρχίζει ο Παύλος – κατά πάντα ως δεισιδαιμονεστέρου υμάς θεωρών». Σας θεωρώ ευσεβεστέρους από πολλούς άλλους λαούς που εγνώρισα. Διότι είδα την πόλιν σας «κατείδωλον» γεμάτη από είδωλα και βωμούς και ναούς αφιερωμένους εις πλήθος θεών. Ανάμεσα όμως εις το πλήθος αυτό των ειδώλων και των βωμών διακρίνεται η άγνοιά σας περι του αληθινού Θεού. Υπάρχει μάλιστα και κάτι που ανομολογεί και διακηρύττει την άγνοιά σας αυτή. Ο βωμός, που εστήσατε προς χάριν του τυχόν αγνώστου σε σας Θεού, μαρτυρεί ακριβώς ότι δεν κατέχετε την ορθή περι Θεού γνώσιν. «Όν ούν αγνοούντες ευσεβείτε, τούτον εγώ καταγγέλλω υμίν». Αυτόν ακριβώς, που δεν γνωρίζετε, τον αληθινόν Θεόν δλδ., εγώ τώρα σας αποκαλύπτω. Και προχωρεί ο Απόστολος, δια να αναφέρη τα γνωρίσματα του αληθινού Θεού και τον τρόπον με τον οποίον δύνανται να Τον γνωρίσουν οι άνθρωποι.

Όλοι οι ακροαταί παρακολουθούν τον ομιλητήν. Ο Διοσύσιος όμως και μερικοί άλλοι ευρίσκουν, εις τα λόγια του Αποστόλου, απάντησιν εις τα μεγάλα ερωτηματικά, που ηπήρχον μέσα των, δια την ειδωλολατρικήν θρησκείαν και την ηθικήν της. Όπως και άλλοι σοφοί και ανώτεροι άνθρωποι είχον αντιληφθή, την πλάνην της ειδωλολατρίας και τον απερίγραπτον ηθικόν ξεπεσμόν της. Δεν τους ικανοποιούσεν μία η ιδέα ότι μπορεί να υπάρχουν «θεοί» με τας αδυναμίας και τα ελαττώματα των ανθρώπων. Και διέβλεπον, ότι ο κατήφορος της ειδωλολατρίας, που περιέβαλε και με την θρησκευτικήν ακόμα ιερότητα αυτά ταύτα τα πάθη των ανθρώπων (εν τω προσώπω της Αφροδίτης φερ΄ ειπείν η του Βάκχου κτλ), όχι μόνον δεν ανταπακρίνετο εις την αποστολήν και τον σκοπόν την θρησκείας – δεν εβοήθει δλδ, εις την ηθικήν ανόρθωσιν των ατόμων και των λαών – αλλ’ αντιθέτως συνετέλει εις την κατάπτωσιν και την παρακμήν των κοινωνιών. Η εποχή αυτή, άλλωστε, ήτο ακριβώς εποχή μεγάλης παρακμής δια την Ελλάδα. Οι Έλληνες ήσαν υπόδουλοι εις τους Ρωμαίους. Περισσότερον όμως ήσαν υπόδουλοι εις τα πάθη και ηθικήν διαφθοράν – γεγονός που επέφερε την αποσύνθεσιν και την παρακμήν του αρχαίου Ελληνικού πολιτισμού και θα ωδήγει ασφαλώς εις τον τέλειον αφανισμόν του Ελληνισμού.

Δια το σκληρόν αυτό δράμα εθλίβετο κάθε ευγενής ελληνική ψυχή. Και ήτο φυσικόν, προσωπικότητες της ψυχικής μορφώσεως του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου, να αναζητούν τα βαθύτερα αίτια, αλλά και τον τρόπο της θεραπείας της καταστάσεως αυτής. Είχον αρχίσει ν’ αντιλαμβάνονται ότι τα αίτια της καταστάσεως και της παρακμής ήσαν ηθικής φύσεως. Το χειρότερο όμως ήτο, ότι δεν έβλεπον να υπάρχει ένας παράγων εξυγιάνσεως και ηθικής ανορθώσεως των ανθρώπων. Ποίος να εξυψώση ηθικώς τους ανθρώπους της εποχής εκείνης, που ήσαν «πεπληρωμένοι πάσης αδικίας….πονηρίας , πλεονεξίας, κακίας, μεστοί φθόνου, φόνου, έριδος, δόλου, κακοηθείας»; (Ρωμ ά 29). Η θρησκεία και η φιλοσοφία της εποχής, όπως προεόπομεν, εις το αντίθετον συνέβαλε. «Καθώς ουκ εδοκίμασαν τον Θεόν αδόκιμον νούν , ποιείν τα μη καθήκοντα» (αυτόθι 28). Δηλαδή η άγνοια του αληθινού Θεού και η παραστρατημένη ειδωλολατρία ωδήγησαν εις την εξαχρείωσιν και το χάος. Ήτο δε τόση η εξαχρείωσις και η διαφθορά, ώστε η ανθρωπότης εις τους αιώνας θα ενθυμήται με εντροπήν και καταισχύνην την εποχήν εκείνην. Και το χάος που ανέμενε τον παραστρατημένον κόσμον ήτο τόσον εγγύς, ώστε να αγωνιούν οι άνθρωποι της περιωπής του Διονυσίου του Αρεοπαγίτου δια την ανεύρεσιν μιάς σανίδος σωτηρίας. Ιδού διατί, όταν ο Παύλος αποκαλύπτη τον Αληθινόν Θεόν και την ανωτέραν γθικήν διδασκαλίαν, ο Διονύσιος αναγνωρίζει αμέσως ότι ευρέθη το ποθούμενον΄ ευρέθη ο παράγων που θα έσωζε την κατάστασιν και θα ωδήγει εις την ανόρθωσιν.

2. Και έτσι έγινε πράγματι. Από της στιγμής κατά τη οποίαν ο «Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και γυνή Δάμαρις και έτεροι συν αυτοίς» ησπάσθησαν το χριστιανικόν κήρυγμα του Παύλου, εφυτεύθη το δένδρον του χριστιανισμού εις τας Αθήνας. Ο πνεύμων της Ελλάδος εισέπνευσε τον σωτήριον αέρα της χριστιανικής διδασκαλίας. Η Ελλάς εξελίσσεται εις χριστιανικόν λαόν. Και, αντί της παρακμής και της ερημώσεως, οδηγείται εις νέαν περίοδον μεγάλης ακμής και δόξης, εις τον θρίαμβον της Βυζαντινής εποχής, που είναι αναμφισβήτητος καρπός της χριστιανικής πλέον Ελλάδος, που διακηρύττει εις τους αιώνας ότι η στροφή προς τον Χριστόν εξασφαλίζει την σωτηρίαν εις τα άτομα και τα έθνη.

Αλλά οι αιώνες – όπως λέγεται – αντιγράφουν αλλήλους. Και,δυστυχώς, αντί να προσπαθή κάθε γενιά να φανή ηθικώς ανωτέρα της προηγουμένης, η πραγματικότης κάθε άλλο μαρτυρεί. Ενώ επί είκοσιν αιώνας, ήδη το χριστιανικόν κήτυγμα κηρύσσεται εις τους λαούς, οι άνθρωποι «γνόντες τον Θεό, ουχ ως Θεόν εδόξασαν ή ηυχαρίστησαν, αλλ΄ εματαιώθησαν εν τοις διαλογισμοίς αυτών» ( Ρωμ ά 21). Η γνώσις δλδ του αληθινού Θεού και η αποκάλυψις του θελήματός Του, δια του χριστιανισμού, δεν έχει ανάλογα αποτελέσματα εις την ζωήν των ανθρώπων. Αλλ΄ εξακολουθεί ο κόσμος – και αυτός ο λεγόμενος χριστιανικός – να δουλεύη εις τα ιδικά του θελήματα, εις το μίσος, εις τα ηδονάς και τα παρόμοια. Τι το παράδοξον, εάν, ως συνέπεια, «έρχεται η οργή του Θεού επι του υιούς απειθείας»; (Κολ β 2). Εάν εις τους αρχαιοτέρους η εσχάτη ηθική κατάπτωσις και μία γενική παρακμή ήλθεν ως αποτέλεσμα της κακίας και της αμαρτίας, που είχε κυριεύσει τους ανθρώπους, εις τας ημέρας μας η γή βάφεται επανειλημμένως με το αίμα μυριάδων τέκνων της, και η ανθρωπίνη σοφία επιστρατεύεται, δια να εύρη τελειότερα φονικά μέσα, και να σκορπίση συντομότερα και ευρύτερα τον όλεθρον και την καταστροφήν, δια να ακούεται από στόματα εκατομμυρίων ανθρώπων θρήνος και κλαυθμός και οδυρμός πολύς.

Απέναντι αυτής της καταστάσεων, ως άλλος Παύλος, η φωνή της Εκκλησίας διακηρύσσει προς όλας τας κατευθύνσεις, ότι «τους χρόνους της αγνοίας υπεριδών ο Θεός, τανύν παραγγέλλει τοις ανθρώποις πάσι πανταχού μετανοείν». Πόσοι όμως Διονύσιοι και Δαμάριδες είναι έτοιμοι να κάμουν την οριστικήν στροφήν προς τον Χριστόν και το θέλημά Του; Ο Διονύσιος εγκατέλειψεν οριστικώς την ειδωλολατρίαν, με την οποίαν είχε ζήση έως τότε. Πόσοι όμως από ημάς έχουν πάρει την απόφασιν να αφήσουν την προσκόλλησιν εις ορισμένα είδωλα που συνήθιζε ο καθένας να λατρεύει εις την ζωήν του; Κάθε αδυναμία μας είναι και από ένα είδωλον. Είτε πλεονεξία και αδικία ονομάζεται. Είτε εγωισμός. Είτε ασωτίαι και ηδοναί. Είτε ζωή με ηθικάς αβαρίας και παρεκτροπάς. Είτε εμπάθεια και μίσος και κακία. Όλα αυτά πρέπει να τα εγκαταλείψωμεν και να σταφώμεν αποφασιστικώς προς τον Χριστόν και το άγιον θέλημά Του. Δεν έχει σημασίαν, αν είναι ολίγοι αρχικώς οι λαμβάνοντες αυτήν την απόφασιν. Αρκεί η μεταφολή και η ανακαίνισις του βίου μας να είναι ολοκληρωτική και σταθερά. «Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και γυνή ονόματο Δάμαρις και έτεροι συν αυτοίς» ολίγοι ήσαν΄ αλλά εκλεκτοί. Η γενναία των απόφασις δεν έμεινεν χωρίς σπουδαιότατα αποτελέσματα.

Θα τους ακολουθήσωμεν;

Εόρτια Μηνύματα Κηρύγματα επί ταις εορταίς, Αρχιμανδρίτου Νικοδήμου Λ. Βαλληνδρά, Αθήνα 1964

Επιμέλεια Χρήστος Κονταξής Ιεροσπουδαστής

πηγή:evaggelismostheotokou.gr